نگاهی به فیلم «ناپلئون»-« «Napoleon
کارگردان و فیلمنامه نویس: آبل گانس
فیلمبرداری: ژول کروگر، لئوس هانری بورل، ژان پل موند ویلر
بازیگران: آلبر دیودونه، آنتون آرتو، پی یر پاچاف، الکساندر کوبیتسکی، آبل گانس، هاری کرایمر...
ساخت فرانسه - 1927، سینمای صامت، 11400فوت.
لینک فیلم در سایت IMDB http://www.imdb.com/title/tt0018192/
خلاصه داستان: زندگی "ناپلئون بُناپارت" از دوران کودکی تا هنگام فرماندهی ارتش فرانسه برای یورش به ایتالیا...
یک اثر حماسی بزرگ
"آبل گانس" «1981 – 1889» یکی از نخستین و پُرآوازه ترین فیلمسازان سینمای فرانسه و تاریخ سینما به شمار می آید. "آبل گانس" فیلمسازی از دوران سینمای صامت است که با رونق گرفتن فیلم های صامت به کارگردانی روی آورد و همزمان با فیلمسازان صاحب نظر و بزرگی همچون "دیوید وارک گریفیث" و "اریک فون اشتروهایم" به ساخت فیلم های متعددی مشغول شد و به سرعت رو به ترقی رفت. او نیز همزمان با "گریفیث" و "فون اشتروهایم" در حال کشف زبان روایی منحصربفرد بود؛ و در این راه جزء معدود فیلمسازان فرانسوی بود که توانست سینمای فرانسه را رو به پیشرفت و استقلال سوق دهد. این کار بزرگ دلیل مهمی داشت، زیرا فیلم های "آبل گانس" هر کدام چه خوب و چه ضعیف، به لحاظ تکنیکی (ابداع های بصری خیره کننده) قدرتمند و حیرت انگیز بودند و در واقع هر کدام از آثار او تکوین یک انقلاب فنی در عرصه سینما به شمار می رفت.
"آبل گانس" مهمترین آثارش را در دوران سینمای صامت کارگردانی کرد. دو فیلم «چرخ» 1923، و فیلم «ناپلئون» 1927، از عظیم ترین و تاثیرگزارترین فیلم های سینمای فرانسه و تاریخ سینما به حساب می آیند. اما موفقیت و خلق دوباره این آثار بزرگ برای "گانس" تا پایان فیلمسازی اش تکرار نشد. با ناطق شدن سینما، نخستین فیلم ناطق اش «پایان جهان» به سال 1931، گویی پایان دوران باشکوه فیلمسازی اش بود، فیلم به لحاظ تجاری شکست خورد و منتقدان نیز فیلم را نپسندیدند. در میان فیلم های بعدی "گانس" فیلم «بهشت گمشده» به سال 1940، اثری قابل تامل بود که باز با دوران اوج فیلمسازی اش فاصله داشت. سپس "گانس" در سال 1960 قصد داشت بار دیگر موفقیت فیلم های گذشته اش را تکرار کند؛ او با فیلم «اوسترلیتس» دوباره سراغ قهرمان مورد علاقه اش "ناپلئون بُناپارت" رفت. فیلم به سلطنت رسیدن بُناپارت و نبردهای بزرگ اش با روسیه، اتریش و... را به تصویر می کشد؛ اما "گانس" با وجود بهره گیری از حضور بسیاری از ستارگان و بزرگان سینما از جمله "ویتوریو دسیکا"، "اورسن ولز"، "جک پالانس"، "کلودیا کاردیناله" و... موفق نمی شود شکوه و عظمت بصری گذشته اش را تکرار کند و فیلم به غیر از عشق به قهرمان و نمایشی از زنده گی او، فارغ جذابیت چه در پرداخت صحنه ها و چه در روایت داستان است.
"گانس" پس از این به تلویزیون روی می آورد و به کار و ساخت آثاری برای تلویزیون می پردازد. اما "آبل گانس" بیشتر به خاطر خلق دو فیلم بزرگ اش «چرخ» و «ناپلئون» پیشتر جایگاه ارزشمندش را در تاریخ سینما به ثبت رسانیده است.
مهمترین و عظیم ترین فیلم او «ناپلئون» ابتدا قرار بود تمامی زنده گی شخصیت و دوران حکومت «ناپلئون» را در بر بگیرد و "گانس" در ذهن داشت که با ساخت 6 فیلم این پروژه را تکمیل کند. اما در نهایت موفق به ساخت 1 فیلم از 6 فیلم شد. فیلم «ناپلئون» از دوران کودکی تا زمانی که بُناپارت فرماندهی ارتش فرانسه را برای حمله به ایتالیا به دست می آورد را به تصویر می کشد. فیلم هم اکنون نیز عظیم ترین و پِرآوازه ترین اثر سینمای صامت فرانسه محسوب می شود. «ناپلئون» سرشار از تکنیک های سینمایی منحصربفرد "گانس" است (غنا، تحرک،عمق و زیبایی اصیل تصاویر) که هنوز نیز زبانزد عام و خاص سینماست. شیوه نمایشی "گانس" از با اُبهت ترین نحوه انتقال حس بصری مُبتنی بر اتفاقات فیزیکی ذهنی و ابعاد هیجانی واقع به شمار می رود که حسی نافذ از هیجان را به تماشاگر منقل می کند. همچنین فیلم «ناپلئون» سرشار از نمایاندن استعدادها و توانایی های هنری حیرت انگیز دوربین است. ابتکار و بدعت "گانس"، از ترکیب بندی، صحنه آرایی فوق العاده، بهره گیری از رنگ، تدوین خیره کننده برای نزدیک شدن به یک بیان هنری باشکوه بهره برداری کرده است. برای نمونه می توان به یکی از صحنه های معروف فیلم که به جنگ با گلوله های برفی مربوط می شود اشاره کرد و یا صحنه های تعقیب و گریز مهیج و یا صحنه ای عجیب و خاص که در آن ناپلئون در چنگال توفان دریا گرفتار شده اشاره کرد که با حالات و حرکات خارق العاده دوربین همراه است .
یکی از ابتکارهای اصلی "گانس" در فیلم «ناپلئون» استفاده از پرده سه گانه (پلی ویزیون» بود که این مهم را مقدمه ای و فرایند ایجاد نمایشی (سینه راما) در سال های آینده برای سینما بود. یعنی یک سیستم فیلمبرداری برای نمایش روی پرده ی عریض که در آن سه دوربین فیلمبرداری که تواما از صحنه در یک حوزه وسیع فیلمبرداری می کند و سه دستگاه نمایش بر یک پرده ی عریض و خمیده این سه فیلم را تواما نشان می دهد. با تماشای فیلم ، امروزه نیز به نظر می رسد که این خلاقیت و ابتکارها عجیب و خیره کننده هستند.
"ابل گانس" علاوه بر خلق تکنیک ها و نوآوری های سینمایی، تصویری متناسب از شخصیت ناپلئون و دوران زنده گی اش، از کودکی تا به قدرت رسیدن اش و پیروزی اش در حمله به ایتالیا ارائه می دهد، این که چگونه تقدیر و سرنوشت توسط پاره ای از شرایط مردی را به سوی جنگ و امپراطوری می کشاند. بدون شک این بهترین و عظیم ترین تصویری است که تا کنون از "ناپلئون بُناپارت" بر پرده ی سینما به نمایش درآمده است. «ناپلئون» اثر حماسی بزرگی است، اثری با مضمون عظیم در ابعاد عظیم.
پی نوشت:
- فیلم «ناپلئون» در سال 1927 با نظارت "آبل گانس" با نمایش محدودی اکران می شود.
- در سال 1934 "گانس" به فیلم اش صدا می افزاید.
- در سال 1955 نسخه ی ناطق 135 دقیقه ای از فیلم ارائه می شود.
- در سال 1971 به همت "کلود لولوش" نسخه بهتری از فیلم با نام «ناپلئون و انقلاب» ارائه می شود.
- در سال 1980 به همت "کوین برانلو" نسخه ی ترمیم شده ای 5 ساعته از فیلم ارائه می شود.
نوشته آقای حسن نیازی
به نقل از سایت سینما نگار
برای خرید فیلم صامت ناپلئون و صدها فیلم صامت دیگر اینجا کلیک کنید
فروش برترین فیلم های صامت silent movei